Halifax herdenking

Halifax toestel tachtig jaar geleden neergeschoten
Aan de Kleyn Proffijtlaan in Haaswijk, ter hoogte van nummer 82, staat een klein monument in de middenberm. Het markeert de plaats waar op 23 mei 1943 zeven Engelse en Canadese vliegers werden neergeschoten. Op 23 mei vindt hier om 19.30 uur een herdenking plaats. Op 23 mei worden de zeven vliegers herdacht die met hun Halifax toestel neerkwamen op de huidige Kleyn Proffijtlaan in Haaswijk. Bij het monument daar bent u vanaf 19.30 uur welkom.
Na een toespraak om 19.45 en twee minuten stilte is de mogelijkheid om bloemen te leggen. Er zullen enkele gerestaureerde militaire voertuigen aanwezig zijn. Een doedelzakspeler van de Oegstgeester band Red rose of Lochbuie speelt twee toepasselijke nummers.
De Veteranen Oegstgeest presenteren de vlag van het 51 squadron, het legeronderdeel waarvan de zeven slachtoffers deel uit maakten.

Op die dag eenentachtig jaar geleden, stapten de zeven vliegers in de Halifax HR836. Het was zowel voor de vliegers als het toestel de eerste operationele vlucht. Ze vlogen met hun squadron naar Dortmund voor een groot bombardement. In de chaos boven het Ruhrgebied raakten ze de andere toestellen kwijt en vlogen ze alleen terug richting Engeland. Ze kwamen in het vizier van een ervaren Duitse vlieger met een snel en wendbaar toestel en werden boven de Morsebelpolder neergeschoten. De inzittenden waren tussen de 19 en 33 jaar.

De Duitsers gaven Nederlanders opdracht om de lichamen te bergen. Op 27 mei zijn ze begraven op de begraafplaats bij het Groene Kerkje. Daar liggen ze nu nog, naast negen andere Engelse en Canadese militairen en één Nederlandse militair. Hun toestel was bij de crash zo diep in de grond geschoten, dat de Nederlanders het er niet uit kregen. Het gedeelte wat boven de grond uitstak is als schroot afgevoerd, de rest ligt nog aan de Kleyn Proffijtlaan.

Bij de bouw van Haaswijk begin jaren tachtig, werden restanten van het vliegtuig gevonden. Bodemonderzoek wees uit wat de exacte locatie van het toestel was en dat er geen explosieven of schadelijke stoffen in de grond aanwezig waren. Vanaf 1993 vond jaarlijks een kleine herdenking plaats op deze locatie. In 2009 is het monument opgericht.

Op hetzelfde moment dat de herdenking plaatsvindt, zal bij een gedenkplaat op Pollington Airfield in Engeland, bloemen gelegd worden. Dit is de basis waar vandaan de vliegers opstegen, maar waar ze nooit terug kwamen.

Tijdens de herdenking wordt stil gestaan bij de gebeurtenissen op 23 mei 1943. Er wordt twee minuten stilte gehouden en er is gelegenheid om bloemen te leggen. Enkele voertuigen van de Able Compagnie zullen aanwezig zijn. Dit is een groep liefhebbers die militaire voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog restaureren en in stand houden. Met hun rijdend militair historisch erfgoed houden zij bij herdenkingen de herinnering aan onze bevrijders levend.